In het verleden hebben wij meerdere krachtige gaming laptops onder de loep mogen nemen, maar dit keer hebben we iets heel speciaals gekregen namelijk de ROG Strix Scar 17 SE gaming laptop. De afkorting SE staat voor Special Edition, maar eigenlijk had het Supercharged Edition moeten heten. De Scar SE is als het ware de Scar maar dan met de allerbeste specificaties van dit moment. Of de Scar 17 SE de moeite waard, lees je in deze review.
Laten we beginnen bij de specificaties. Ons model is uitgerust met 32GB aan DDR5 RAM-geheugen met de mogelijkheid om uit te breiden naar 64Gb. Voor opslag is hier 4TB aan PCIe 4.0 SSD te vinden. Wat betreft processor bevat de ROG Scar 17 SE, Intel’s nieuwste 12th Gen Core i9-12950HX met zet je schrap in totaal 16 cores en 24 threads! De GPU is een Nvidia GeForce RTX 3080 Ti met 16GB aan videogeheugen en een maximale TDP van 175W. Dat is 25W hoger dan de SCAR 17 van begin dit jaar. De laptop weegt 3KG, wat prima is voor alle specificaties. Om alle onderdelen te voorzien van stroom krijg je een 330W oplader die best groot is. Dit is wel begrijpelijk, omdat de CPU en GPU hier zo krachtig zijn.
De ROG Strix Scar 17 SE bevat de beste specificaties van dit moment en is daarom ook future proof. Zo is de Intel AX211-netwerkkaart hier van het type Wi-Fi 6E, de nieuwste standaard van de meest moderne routers. Via een 6Ghz krijg je meer snelheid en stabiliteit waarmee je met een gerust hart competitief kan gamen via Wi-Fi in plaats van een netwerkkabel.
De ROG Strix Scar 17 SE bevat verder 4TB aan opslagruimte. Dit is van het type PCIe 4.0, dus ongelofelijk snel met leessnelheden van 7GB per seconde. Dat is snel zo snel als de SSD van de PlayStation 5. Het besturingssysteem, applicaties en games laden letterlijk in een ogenblik. Wat betreft RAM-geheugen bevat deze laptop 32GB aan DDR5-geheugen met een indrukwekkende snelheid van 4.800MT/s.
De specificaties zijn werkelijk ongelofelijk, maar nu komt het, de prijs van deze laptop is dat ook. De ROG Strix Scar 17 SE heeft een prijskaartje van €4599. Je krijgt hier als het ware high end desktop rekenkracht in een gaming laptop, maar hiervoor wordt wel de hoofdprijs gevraagd.
Er zijn veel gaming laptops verkrijgbaar van verschillende fabrikanten. De meeste van deze fabrikanten laten punten liggen op het gebied van speakers. ROG doet dat niet, want de Scar 17 SE klinkt heel goed. De 4x SMART AMP-luidsprekers zijn krachtig wat zorgt voor voller geluid met base. Tevens hebben de speakers ondersteuning voor Dolby Atmos en virtual sound.
Bij de beste specificaties, vrezen veel mensen voor hoge geluidsproductie van de ventilatoren, maar dat valt mee bij deze laptop. De ventilatoren hebben hele kleine micro blades met een curve. Het design zorgt voor minder geluidsproductie zonder dat het ten koste gaat van cooling. Bij normaal gebruik voor alle daagse taken hoor je de laptop helemaal niet. Bij het gamen of zware taken gaan de ventilatoren wel hard draaien, maar niet harder dan voorgaande modellen. Bij onze stress test hebben we maximaal 48dBA gehaald.
De ROG Scar 17 SE die wij hebben ontvangen, is uitgerust met een 1440p-scherm. Asus heeft ook een model uitgebracht met een Full HD-scherm. Deze is minder mooi, maar wel ietsje sneller met een ververssnelheid van 300Hz. Ons model heeft een ververssnelheid van 240Hz. Als je het ons vraagt zien wij geen verschil tussen 240 en 300Hz, want alles is al ongelofelijk vloeiend. Daarnaast krijg je bij 1440p, scherpere beelden en daardoor gaan je games er simpelweg mooier uitzien. 1440p is wat ons betreft de sweet spot tussen Full HD en 4K waarbij je scherpe beelden en snelheid krijgt zonder heel veel stress op je batterij. Een laptop met een 4K-scherm moet dubbel zoveel pixels renderen en dat heeft negatieve effect op batterij en je performance.
De maximale helderheid van dit scherm is 300 nits, wat prima is voor gebruik binnen huis. Voor lichte omgevingen zoals in zonlicht, is 300nits een beetje weinig. Bij een laptop waar alles het beste van het beste hoort te zijn, hadden we toch gehoopt op een scherm met een helderheid van 500 nits of hoger. De kleurweergave is wel heel goed met een sRGB coverage van 100%. Daardoor is dit scherm geschikt voor gaming, multimedia maar ook content creators.
De behuizing van de ROG Scar 17 SE identiek aan de reguliere Scar. De behuizing is gemaakt van stevig plastic waarbij er een diagonale lijn is wat langs het toetsenbord gaat. De ene kant van de lijn is matzwart en de andere is transparant. Als je goed kijkt, kan je het moederbord zien. De laptop oogt met RGB uitgeschakeld best minimalistisch. Met RGB ingeschakeld, komt deze laptop echt tot leven. Het toetsenbord, het logo op de achterkant en aan de onderkant is er een lichtbalk die volledig wordt verlicht. In donkere kamers ziet de verlichting er heel cool uit.
De linkerhoek van deze laptop bevat een aanpasbare pantserkap. Deze is eenvoudig los te koppelen, om je eigen touch te geven aan het design. Van ROG krijg je drie kleurtjes, maar je kan zelf met een 3D printer je eigen unieke pantserkap maken. Onze voorkeur ging naar de doorzichtige pantserkap.
Tot zover is alles identiek aan de standaard Scar-laptop die we eerder dit jaar onder de loep hadden genomen. Dit SE-model bevat iets unieks wat geen één laptop heeft, namelijk een geheime boodschap. In de doos van de ROG Scar 17 SE krijg je een UV-zaklamp. Wanneer je hiermee schijnt op de zwarte achterkant van het scherm waar het ROG logo te vinden is, dan zie je een geheime boodschap. Dit is heel fraai gedaan, iets cools om te showen aan je vrienden.
Het toetsenbord van de ROG Scar 17 SE is onveranderd gebleven vergeleken met de Standaard Scar-laptop. Dat is iets goeds, want de typervaring is heerlijk. Het toetsenbord voelt mechanisch aan met een travel distance van 2mm, wat zorgt voor uitstekende feedback en zeer prettige kliks. Wij hebben ervaring met veel toetsenborden en dit is het beste wat we ooit op een laptop hebben ervaren. Het toetsenbord is groot met genoeg ruimte tussen alle toetsen waardoor je ook niet per ongeluk op een verkeerde toets klikt bij het snel typen.
Linksboven zijn er vijf sneltoetsen te vinden voor het aanpassen van geluid, het dempen van de microfoon, aanpassen van ventilatoren en een shortcut naar de ROG Armory crate-applicatie. Dit is een software waarmee gebruikers toegang krijgen tot geavanceerde opties om de laptop naar wens in te stellen. Denk aan volledige controle over de CPU, GPU, ventilatoren en alle RGB-verlichting.
De touchpad van de ROG Scar 17 SE is groot, wat fijn voelt om op te werken. Het is één geheel waarbij de rechter en linker-muisklik zijn ingebouwd. De touchpad is nauwkeurig en alle swipe-bewegingen worden vloeiend geregistreerd.
Alle aansluitingen van de ROG Scar 17 SE zijn te vinden aan de achter- en linkerkant van de behuizing. Aan de linkerkant zijn er twee 2x USB-A 3.2 en een 3.5mm headphone jack te vinden. De rest van alle aansluitingen zijn aan de achterkant verwerkt. Dit zijn een power connector, een 2.5G ethernetpoort, HDMI 2.1, USB-C 3.2 Gen 2 en een Thunderbolt 4.0-aansluiting.
Belangrijk is de upgrade naar HDMI 2.1. Veel laptops van ROG van de afgelopen jaren hebben HDMI 2.0. Daarmee kan je op een extern scherm maximaal gamen op 4K 60FPS. Met HDMI 2.1 kan je vloeiend gamen op 4K 120FPS.
Ook is het goed om te zien dat de power connector aan de achterkant is geplaatst. Aan de zijkanten zit een stroomkabel vaak in de weg, denk bijvoorbeeld bij het gebruik van een muis. Wel jammer is dat er maar twee USB-A poortjes zijn. Met twee extra USB-C-aansluitingen denkt ROG al vooruit, maar de meeste peripherals gebruiken nog altijd USB-A. Een derde USB-A-aansluiting was beter geweest. Ook jammer is dat er geen SD-kaartlezer is ingebouwd. Met name content creators vinden dit een belangrijk om te hebben bij een laptop.
De meeste nieuwe gaming laptops van Asus ROG zijn dit jaar voorzien van een ingebouwde webcam. Helaas is dat niet het geval bij de ROG Scar 17 SE. Als je een webcam nodig hebt, moet je deze dus extern aansluiten. Voor 4600 euro verwacht je alles te krijgen in één pakket. Het ontbreken van een webcam voelt hierdoor als een nog groter gemis.
De ROG Scar 17 SE is momenteel de krachtigste gaming laptop die je kan kopen. De Core i9-12950HX -processor bevat 8 Performance-cores voor zware taken en 8 Efficiency-cores voor lichtere taken. Uit de benchmark resultaten is goed te zien hoe krachtig deze 12e generatie CPU’s is. De CPU van deze laptop kan zich meten met de meeste desktop CPU’s van dit jaar.
De videokaart is ook het beste van nu. Dit model is uitgerust met een Nvidia GeForce RTX 3080 Ti. Er is ook een mogelijkheid om de Scar 17 SE te kopen met een 3070 Ti aan boord. De maximale TDP van dit model is 175W, wat een jaar geleden nog ongekend was. Afgelopen jaar kon de videokaart van de SCAR 17 met Turbo Boost ingeschakeld maximaal draaien op 130W. Dit jaar is dat maximaal 175W. Meer rekenkracht zorgt voor betere performance tijdens het gamen. De tabel hieronder laat zien dat deze laptop alle moderne games zonder moeite kan draaien.
Meer rekenkracht vraagt meer stroom en dat zorgt voor meer hitte. Dat is merkbaar bij de ROG Scar 17 SE. De CPU wordt vaak 95 graden heet. Dit is geen probleem zolang het niet boven de 100 graden celcius komt, maar heet wordt deze laptop in de binnenkant wel. Een cooling pad is aangeraden om de laptop te voorzien van extra cooling. Gelukkig is hitte weinig merkbaar aan de onderkant van de laptop. Het middenstuk is duidelijk warmer dan de rechter en linkerkant, maar het wordt niet zo heet dat je de laptop niet op je schoot kan gebruiken.
Bij een krachtige gaming laptop kan je niet echt veel verwachten van de batterijduur. De ROG Scar 17 SE is uitgerust met een grote 90W-batterij. Dit had iets groter mogen zijn aangezien een batterij met een maximale capaciteit van 99W is toegestaan. De batterij van de ROG SE is dus 10% kleiner dan wat maximaal is toegestaan op een laptop. Toch is de totale batterijduur niet heel veel omdat deze laptop zo krachtig is.
Bij normale taken zoals browsen, tekstverwerken of video kijken gaat de laptop ongeveer 4,5 uur mee. Wij hadden gehoopt op betere batterijprestaties wegens de zuinigere E-cores, maar daar is bijna niets van te merken. Vooralsnog moet je voor een lange batterijduur een AMD CPU kiezen.
Als je gaat gamen op batterij, gaat de laptop ongeveer een uurtje mee. Wij raden het af om te gamen op batterij, want je verbruikt heel veel batterij terwijl je ook niet echt gebruik kan maken van de prestatie of turbo-standen van deze laptop.
De ROG Scar 17 SE is de meest krachtige laptop die momenteel verkrijgbaar is. De specificaties zijn beter dan alle moderne laptops, maar ook veel high end desktop PC’s van dit moment. Geen taak is te zwaar voor deze laptop, er is geen game die je niet om de hoogste settings kan draaien. Van God of War tot Cyberpunk 2077. Toch zijn er enkele punten die wij graag hadden gezien zoals iets meer helderheid van het scherm, een extra USB-A-aansluiting en een webcam.
Indien je zoekt naar een laptop met de beste specificaties en geld is geen probleem, dan is de ROG Scar 17 SE zeker een optie om te overwegen. Als geld wel een probleem is, dan kan je beter gaan voor de standaard ROG Scar 17 die ook gewoon heel sterk is, maar wel meer dan duizend euro minder kost. Kortom, de ROG Scar SE met de prijs van nu is enkel aantrekkelijk voor de rijke gamers die op zoek zijn naar de beste specificaties van dit moment.
Lees het artikel op de mobiele website